Strijkorkest Ciconia Consort - Russische wintersprookjes - Tsjaikovski, Rachmaninov, Moessorgski’s Schilderijententoonstelling

Strijkorkest Ciconia Consort - Russische wintersprookjes - Tsjaikovski, Rachmaninov, Moessorgski’s Schilderijententoonstelling

Sprookjesachtige muziek uit het oude Rusland

De Russen kennen geen kerstman, maar wel een rijke sprookjescultuur. Bekende Russische figuren daaruit zijn Grootvadertje Vorst, het Sneeuwmeisje en de heks Baba Jaga; dankbare inspiratiebronnen voor Russische componisten. Het Ciconia Consort brengt u de mooiste Russische muziek met één van de belangrijkste repertoirestukken voor strijkorkest de ‘Strijkersserenade’ van Tsjaikovski én de populaire ‘Schilderijententoonstelling’ van Moessorgski in een prachtige bewerking voor strijkorkest. Daarnaast klinken de sfeervolle Variaties voor strijkorkest van Alexander Glazoenov, een hartverscheurende aria uit de opera ‘Aleko’ van de negentienjarige Rachmaninov en het lied ‘O Delvig’ uit Sjostakovitsj’s ‘Veertiende Symfonie’. In deze laatste werken voegt bariton Marc Pantus zich bij het Ciconia Consort.


Dick van Gasteren over Moessorgski’s Schilderijententoonstelling:
"Iedereen kent de orkestversie van Ravel, maar die klinkt erg Frans. In onze versie voor strijkorkest benadrukken we juist het Russische karakter van de muziek. De klank van Russische strijkersschool is wereldberoemd."
(Lees het interview met Dick van Gasteren.)

Ciconia Consort 

“Nederland is een muzikale parel rijker”; “Een ontdekking” en “de top onder Nederlandse strijkorkesten”. Het zijn zomaar wat geluiden over het in 2012 opgerichte Ciconia Consort. De orkestleden zijn toonaangevende jonge musici, die hun sporen hebben verdiend op nationale en internationale concoursen en concertpodia. Ze worden aangevuurd door dirigent Dick van Gasteren, die zelf de kneepjes van leerde van onder anderen Jan Stulen en Bernard Haitink. Als assistent van Haitink dirigeerde hij het Fernorchester bij een concert van het Koninklijk Concertgebouworkest in het Mahlerfestival Amsterdam.

Bariton Marc Pantus

Speciale gast tijdens dit concert is de bariton Marc Pantus. Zowel thuis in zowel opera- als oratorium is hij een graag gehoorde solist bij uitvoeringen van cantates en passies van Bach. Hij was al eerder te horen bij onder andere het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Residentie Orkest, het ASKO/Schoenberg Ensemble, de Nederlandse Bachvereniging, de Royal Philharmonic Orchestra, onder leiding van dirigenten als Edo de Waart, Kenneth Montgomery, Reinbert de Leeuw, Paul McCreesh en Jos van Veldhoven.

YouTube-tip

Verdiepend



Ophef

In het midden van de negentiende eeuw zorgden vijf jonge Russische componisten, onder wie Modest Moessorgski, voor nogal wat ophef in het Russische muziekleven. Ze vonden dat de muziek van hun collega’s, onder wie Tsjaikovski, teveel leunde op Europese voorbeelden en gingen op zoek naar de wortels van de Russische muziek. Die wortels vonden deze componisten in de muziek van de boeren op het Russische platteland. Deze tegenstelling tussen de ‘traditionalist’ Moessorgski en de meer Westers georiënteerde componisten als Tsjaikovski en Rachmaninov klinkt prachtig door in dit programma van het Ciconia Consort.

Glazoenov - Thema en variaties, op. 97

Tussen deze twee ‘kampen’ stond de meer gematigde Aleksandr Glazoenov. Aan de ene kant haalde hij inspiratie uit de volksmuziek, aan de andere kant zocht hij aansluiting bij de Westerse muziektraditie. In Thema en variaties is dat duidelijk hoorbaar. De typisch Russisch klinkende melodie inspireerde Glazoenov in 1895 tot een reeks schilderachtige variaties voor strijkkwintet. Ruim twintig jaar later werkte hij het werk om voor strijkorkest. In deze versie hoort u het stuk vanavond.

Tsjaikovski - Serenade in C

Als onverzadigbaar Mozart-liefhebber hoorde Tsjaikovski duidelijk in het op het Westen georiënteerde kamp thuis. In 1880 schreef Tsjaikovski aan zijn vriendin Nadezjda von Meck dat hij met iets bezig was dat het midden hield tussen een strijkkwartet en een symfonie. Het werd Tsjaikovski’s beroemde Serenade. Aan Nadezjda schreef hij: “In het eerste deel breng ik een eerbetoon aan Mozart”. Ook in het tweede deel, een luchtige wals, baseerde Tsjaikovski zich op Westerse inspiratiebronnen. Deze wals werd ook als zelfstandig stuk bekend. De ‘Elegia’ en de ‘Finale’ zijn de meest Russisch getinte delen van de Serenade. In de ‘Finale’ citeert Tsjaikovski zelfs het volksliedje ‘Onder de groene appelboom’.

Sjostakovitsj - ‘O Delvig’ & Rachmaninov - ‘Ves Tabor Spit’

Ondanks hun brede blik op het Westen, heeft ook de muziek van Sjostakovitsj en Rachmaninov subtiele lijntjes met de Russische muziektraditie. De orkestratie van Moessorgski’s Liederen en dansen van de dood inspireerden Sjostakovitsj tot zijn Veertiende Symfonie (1969). In het negende deel ‘O Delvig’, bracht Sjostakovitsj een eerbetoon aan de overleden schrijver Anton Delvig (1898-1831). Ook in de aria ‘Ves Tabor Spit’ uit Rachmaninovs Aleko (1893) wordt teruggekeken op het verleden. Het is een prachtige aria vol hartverscheurende melancholie, waar Rachmaninov zo beroemd om is.

Moessorgski - Schilderijententoonstelling

Modest Moessorgski’s Schilderijentententoonstelling is zonder twijfel het diepst geworteld in de traditie van de Russische volksmuziek. Het stuk, oorspronkelijk voor piano gecomponeerd, is een eerbetoon aan zijn overleden vriend en schilder Viktor Hartmann. Als uitgangspunt nam Moessorgski tien schilderijen van Hartmann. Een steeds terugkerend volksliedachtige melodie, getiteld ‘Promenade’, verbindt de verklankte schilderijen met elkaar. Verschillende beelden uit de Russische volkstraditie passeren de revue, variërend van een boosaardige dwerg (de gnoom) en een oud kasteel, tot een kuikenballet en de hut op kippenpoten van de heks Baba-Yaga. De Schilderijententoonstelling eindigt met een schitterende apotheose, waarin Moessorgski een muzikale weergave geeft van Hartmanns beroemde poort van Kiev, inclusief typisch Russisch klokgelui. Hartmanns schilderijen zijn helaas verloren gegaan, maar Moessorgski’s muziek heeft genoeg verbeeldingskracht om er de eigen fantasie op los te laten. Net zoals de beroemde Russische Zeemansdans, waarmee het Ciconia Consort dit concert besluit.


Russisch Wintersprookje Reinhold Glière Modest Musorgsky Modest Mussorgsky Alexander Glazoenov Modest Moessorgski Dmitry Shostakovich Dmitri Sjostakovitsj Sergei Rachmaninoff Sergej Rachmaninov Pyotr Ilyich Tchaikovsky Pjotr Iljitsj Tsjaikovski Alexander Glazunov Schilderijententoonstelling serenade Symfonie opera lied bas-bariton bas bariton strijkorkest december
vrijdag 1 december 2017, 20:00 uur

Bij een winterse decembermaand horen Russische wintersprookjes. Het jonge strijkorkest Ciconia Consort speelt een sfeervol programma, met hoogtepunten als de ‘Strijkersserenade’ van Tsjaikovski en de ‘Schilderijententoonstelling’ van Moessorgski. Eeuwig besneeuwde bossen, kleurige kerktorens, bontmutsen en bebaarde mannen die laag zingen trekken in gedachten voorbij. Twee mooie aria's van Rachmaninov en Sjostakovitsj, gezongen door bas-bariton Marc Pantus, maken de avond compleet.

Waar en wanneer

Aanvangstijd:
vrijdag 1 december 2017, 20:00 uur

De Edesche Concertzaal. Ongehoorde akoestiek, intieme schoonheid, een prachtige Bösendorfer Imperial concertvleugel en de allerbeste musici. De Edesche Concertzaal is ongesubsidieerd en wordt mede mogelijk gemaakt door DagjeWeg.NL.

  • Online veel betalingsmogelijkheden;
  • Podium Cadeaukaart OK, ook online;
  • Koffie, drankjes inbegrepen;
  • Garderobe inbegrepen;
  • Luxe programmamagazine inbegrepen;
  • Gratis en betaalde parkeermogelijkheden in de nabije omgeving;
  • Subsidievrij en onafhankelijk. Sponsor: DagjeWeg.NL;
  • NPO Radio 4 zendt regelmatig uit vanuit de Edesche Concertzaal. Luister opnieuw naar bv. IKFE 2017 en IKFE 2018 of Brodsky Quartet;
  • Op een bezoek aan de Edesche Concertzaal zijn de algemene bezoekersvoorwaarden van de VSCD van toepassing.

Edesche Concertzaal

Amsterdamseweg 9, Ede

Routebeschrijving: Auto Openbaar vervoer